Ineenstorting van grense vereis dringende aandag en die bemagtiging van gemeenskappe
AfriForum beklemtoon die noodsaaklikheid om die algehele ineenstorting van grensbeheer in die land dringend te takel. Hierdie krisis hou ’n direkte bedreiging in vir nasionale veiligheid, die ekonomie en die veiligheid van wetsgehoorsame burgers.
Onlangse berigte en voorleggings aan die parlement het weereens bevestig wat gemeenskappe naby grense al jare lank weet en mee saamleef: Suid-Afrika se grense is wawyd oop en kriminele sindikate buit dit daagliks uit.
Die parlement se eie portefeuljekomitee oor binnelandse sake het onlangs kommer uitgespreek oor die voortgesette onderbefondsing van die Grensbestuursowerheid (GBO) en gewaarsku dat dit die GBO se vermoë om aan sy mandaat te voldoen, ondermyn. Dit is kommerwekkend dat selfs basiese voorsorgmaatreëls soos lewenstyloudits vir grensbeamptes onbefonds bly – wat kritieke poste van nasionale veiligheid kwesbaar maak vir korrupsie en georganiseerde misdaad.
Intussen, in net drie maande sedert April vanjaar, is meer as 100 gesteelde Suid-Afrikaanse voertuie oor die Kosibaai-grens na Mosambiek gesmokkel – en dit is net die voertuie wat teruggevind is. Inligting uit Limpopo bevestig dat tot ses voertuie per dag deur kriminele sindikate oor die Limpoporivier na Zimbabwe gery word. Boonop word dwelms, plofstof, vuurwapens, nagemaakte goedere en selfs mense ook oor die grens gesmokkel – dit is dus duidelik dat Suid-Afrika se grense in totale ineenstorting is.
“Gemeenskappe dra die las van ’n gebroke staat en nêrens is dit meer duidelik as langs ons grense nie. Die feit dat grensheinings weg is, toesig minimaal is en sindikate openlik hul bedrywighede doen, wys dat die staat beheer verloor het. Dit is tyd dat plaaslike gemeenskappe bemagtig word om Suid-Afrika se soewereiniteit te help terugkry,” sê Jacques Broodryk, AfriForum se hoofwoordvoerder vir Gemeenskapsveiligheid.
AfriForum herhaal sy beroep vir die dringende formalisering van vennootskappe tussen gemeenskapsveiligheidstrukture en wetstoepassingsagentskappe. AfriForum se buurt- en plaaswagstrukture, waarvan baie in kwesbare grensgebiede aktief is, het hul waarde bewys in die ondersteuning met inligting, patrollie, vroeë waarskuwings en om gesteelde voertuie terug te vind.
Hiërargiese, staatsbeheerde grensstrategieë sal nie slaag tensy die mense wat naby hierdie grense woon, as aktiewe vennote bemagtig word nie. Volgens AfriForum moet die regering gedesentraliseerde samewerking fasiliteer deur:
• formele operasionele ondersteuning aan gemeenskapsveiligheidsgroepe in grensstreke te bied;
• intydse inligting-deling tussen wetstoepassing en burgerlike patrollies te verseker;
• die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag in betekenisvolle sterkte – nie simboliese teenwoordigheid nie – langs hoërisikogebiede te ontplooi;
• grensinfrastruktuur, insluitend heinings en kameras, onmiddellik te herstel; en
• pogings om korrupsie hok te slaan drasties te verhoog, insluitend ten volle befondsde leefstyloudits vir alle amptenare van die GBO en departement van Binnelandse Sake.
Die koste om niks te doen nie, is reeds astronomies. Dr. Pieter Groenewald, minister van Korrektiewe Dienste, het uitgewys dat Suid-Afrikaanse belastingbetalers R11,1 miljoen per dag bestee om meer as 24 000 buitelandse burgers aan te hou. Dit is fondse wat in grensinfrastruktuur en plaaslike ontwikkeling belê kan word.
Suid-Afrika kan nie daarop aanspraak maak dat hulle soewerein is terwyl sy grense oop bly vir kriminele sindikate, smokkelaars en korrupte amptenare nie. ’n Staat wat nie sy grense kan beskerm nie, kan nie sy mense beskerm nie. AfriForum eis dus onmiddellike, deursigtige en inklusiewe optrede om die land se grense te beveilig – nie oor vyf jaar nie, maar nou.
AfriForum is gereed om saam met die staat, munisipaliteite en private belanghebbendes te werk om veiligheid en verantwoordbaarheid aan Suid-Afrika se grense te bring. Die organisasie sal nie toekyk terwyl die land se soewereiniteit met elke onwettige misdryf oor die grens een vir een prysgegee word nie.
