Who and what is AfriForum?

AfriForum is an Afrikaans civil rights organisation that protects the rights of minority groups at national as well as provincial level, and anyone who can identify with AfriForum’s principles and objectives may join the organisation. AfriForum’s community plan focuses on mobilising communities to thus take control of their own streets and neighbourhoods again. AfriForum ensures that your constitutional and civil rights are recognised and protected at national level.

Wie en wat is AfriForum?

AfriForum is ’n Afrikaanse burgerregteorganisasie wat die regte van minderheidsgroepe op sowel nasionale as provinsiale vlak beskerm, en enigiemand wat met AfriForum se beginsels en doelstellings kan identifiseer, mag by die organisasie aansluit. AfriForum se gemeenskapsplan fokus daarop om gemeenskappe te mobiliseer om só weer beheer terug te neem oor hul eie strate en woonbuurtes. AfriForum verseker dat jou grondwetlike én burgerregte op nasionale vlak erken en beskerm word.

Afriforum yi kanetana na nawu wa Manyi wa xiphurojeke lowu vekiweke ku herisa vun’wini bya misava ya xihundla; yi kombela miganga ya ndhavuko ku kuma matsalwa ya swidlodlo ya misava ya vona

Soundbite: Barend Uys (English)

Xiringanyeto xa nawumbisi wa xitshuriwa hi MK Party MP Mzwanene Mantoni i nhlaselo eka vun’wini bya misava ya xihundla na miganga hinkwayo ya ndhavuko na yin’wana leyi tirhelaka ku tiyimela, ku tifuma ka ndhavuko na ku tiyimela ka le ndzeni hi ku landza nawu wa matiko ya misava. Leri i vonelo ra nhlangano wa timfanelo ta vaaki wa Afriforum, leri hi Ravunharhu ri rhumeleke vuyimeri bya rona lebyi tsariweke ku lwisana na nawu wa Ndzulamiso wa vu 22 wa Manyi eka Vumbiwa – lowu kongomisaka eka ku herisa vun’wini bya misava ya xihundla etikweni na ku endla leswaku mfumo wu va muhlayisi wa misava hinkwayo na switirhisiwa swa ntumbuluko hi ku cinca xiyenge xa 25 xa Vumbiwa.

Hi ku ya hi Barend Uys, Nhloko ya Vuxaka bya Mindhavuko na Ntirhisano eAfriforum, ku cinca loku ringanyetiweke ku ta va ku tlula Ntwanano wa Matiko ya Misava eka Timfanelo ta Vaaki na ta Tipolitiki, xikan’we na wa Swiyenge swa 3, 14, 19, 20, 21 na 28 swa Xiphephana xa vumbiwa ya Afrika eka timfanelo ta ximunhu na vanhu. “Afriforum yi kombela miganga hinkwayo ya ndhavuko na varhangeri va yona ku tirhisa hi xihatla xiyenge xa 20 xa ku ndlandlamuxiwa ka Nawu wa Timfanelo ta Misava 112 wa 1991 ku kuma Matsalwa ya misava leyi va yi lawulaka,” ku vula UYS.

Afriforum yi kaneta swinene nawumbisi lowu tsariweke naswona, eka vuyimeri bya wona lebyi tsariweke, wu ringanyete leswaku xiyenge xa 25 xa Vumbiwa xi tshama xi nga cinci eka, exikarhi ka swin’wana, swivangelo leswi landzelaka:

Swi ta endla leswaku ku herisiwa vun’wini bya misava ya xihundla na ku herisiwa ka mfanelo ya xisekelo ya ximunhu sweswi leyi tiyisisiweke hi Nawumbisi wa Timfanelo.
Swi ta tumbuluxa ntiyiso laha vanhu vo huma eka Muafrikaner na miganga yin’wana ya ndhavuko wa vanhu vatsongo va nga ta hungutiwa ku ya eka vaaki va xiyimo xa vumbirhi, leswi nga ku hambana na nsinya wa nawu wa ku ringana ka vaakatiko na ku ringana emahlweni ka nawu.
Yi ta endla Mativula ya ndhavuko ya ximunhu na varhangeri va vuhosi lava va tirhelaka tanihi varhangeri, va hirhi va nkarhi hinkwawo etikweni ra vona na ku va sivela ku va n’wini wa misava ya vona hi nawu na ku tirhisa vulawuri lebyi heleleke, lebyi nga siveriwangiki eka yona. Swi ta sivela ku vuyiseriwa hi ku hetiseka ka xindzhuti, ku tivona ka ndhavuko loku hanyeke kahle na ku tixixima ka miganga ya ndhavuko na varhangeri va vona va vuhosi, tanihileswi va nga ta hlamuseriwa hi laha ku nga heriki tanihi vanhu lava tekiwaka va ri “ku nga faneleki” ku va na vulawuri na ku lawula misava ya vona hi ku hetiseka.
Swi ta ya emahlweni swi tsanisa vulawuri na nkucetelo wa varhangeri va vuhosi, swivumbeko swa vurhangeri bya ndhavuko na swivandla swin’wana leswi simekiweke eka vaaki, loko swi ri karhi swi tlhela swi hunguta ku tifuma ka ndhavuko na timfanelo ta ndhavuko hi ku angarhela. Ku cinca loku ku ta endla leswaku ku ya emahlweni na ku engeteleka ka ku fuma ka vatirhela-mfumo eka nhluvukiso, vufambisi na vulawuri bya misava na nhundzu ya miganga ya ndhavuko na tindhawu leti va tshamaka eka tona.
Swi ta endla leswaku miganga hinkwayo na miganga yin’wana, mindyangu na vanhu lava ku fikela sweswi va amukeriweke misava na vun’wini bya yona ku suka eka endlelo ro vuyisela misava leswaku va ta tekeriwa misava ya vona na ku vuyeriwa loku tlheriseriweke endzhaku loku endliweke eka mhaka leyi.
Yi ta vanga khombo ra ikhonomi naswona hikwalaho ka sweswo ku xaniseka loku nga ehleketekekiki eka vunyingi bya vaaki va tiko, tanihileswi ku tshemba ka vavekisi ku nga ta herisiwa.

“Nawumbi wa xitshuriwa hi ku kongoma wu kongomisa eka Maafrikaner tanihi ntlawa wa ndhavuko lowu hambaneke, tanihileswi Muafrika a nga wona ntsena vaaki va ndhavuko lava tekaka 6 Hukuri 1652 tanihi siku ra nkoka eku fikeni ka vona tanihi ntlawa wa ndhavuko edzongeni wa Afrika.Yi honisa xivumbeko xo hambana xa ndhavuko wa vaaki va hina na matimu lama rharhanganeke ya tiko na xifundzha lexi fambelanaka na ku fambafamba ka miganga ya ndhavuko, mindyangu na vanhu,ku tumbuluxa ni ku pfumela ka mativula ya ndhavuko ni matirhisiwa ya wona hi nkarhi, ni ku cinca loku fambelanaka ni ku tirhisa ka misava, ku tshama, ku va na misava ni ku va na vulawuri, ku katsa ni ku cinca ka timhangu ta ntumbuluko,” ku vula Uys.